VRTNI CENTRI KALIA

Zbog sve učestalijih žalbi proizvođača na sušenje plodova masline i smanjenje prinosa, posebnu pažnju treba posvetiti prisustvu smeđe mramoraste stjenice (Halyomorpha halys) invazivne vrste koja se sve češće povezuje s ozbiljnim štetama u maslinjacima.

Smeđa mramorasta stjenica je polifagna invazivna vrsta koja napada preko 120 biljnih vrsta (masline, jabuke, breskve, lijesku, papriku, paradajz, vinovu lozu, smokve…). Porijeklom iz jugoistočne Azije, u Evropi je prisutna od 2004. godine, a pretpostavlja se da se proširila u 80% evropskih zemalja. U Hrvatskoj je prvi put zabilježena 2018. godine, dok se u Italiji od 2012. smatra glavnim uzročnikom “zelene kapi maslina”. U povoljnim godinama može izazvati i totalnu štetu – u Hrvatskoj je zabilježeno do 60% štete na maslinama.

U jesen migrira u naseljena mjesta, gdje prezimljava. Krajem aprila napušta skloništa, nakon čega dolazi do parenja, a ženke polažu jaja na naličju lista. Larve se hrane lišćem, a odrasle jedinke javljaju, najčešće, u julu i avgustu. Najintenzivnija pojava u maslinjacima je u julu (određenih godina, koje su toplije od uobičajenih početak ove generacije zna biti i u junu). Štete izazivaju i larve i odrasli, jer imaju isti usni aparat.

Preporuke:

● U aprilu postaviti feromonske klopke radi praćenja pojave.
● Po uočavanju prezimljujućih jedinki vršiti suzbijanje piretroidnim insekticidima.
● Zamjena feromona prema uputstvu proizvođača (najkasnije do kraja juna).
● Tokom jula i avgusta, po potrebi, ponoviti tretmane.
● Nova zamjena feromona preporučena u septembru/oktobru, kada klopke treba postaviti i blizu objekata u krugu od 2 km od maslinjaka, kako bi se smanjila populacija za prezimljavanje.
● Tokom vegetacije pratiti i okolne usjeve (posebno povrće u reonu Podgorice), jer štetočina prelazi sa drugih kultura na masline.

Za dodatne savjete posjetite naše vrtne centre i konsultujte se s našim stručnim timom.

Autor:
Nedeljko Radović, dipl.ing. zaštite bilja
Vrtni centar KALIA Podgorica